Scottish Fold Irkında Görülen Hastalık:

 Osteokondrodysplasia

Tanım

Osteokondrodysplasia, Scottish Fold kedilerde görülen kalıtsal bir iskelet deformitesi olup, kemik ve kıkırdak gelişimini etkiler. Bu hastalık, kulakların kıvrık yapısını oluşturan dominant mutasyonlu bir genin (FD geni) etkisinden kaynaklanır.

 Patogenez

FD geni heterozigot (Ff) olduğunda: Kulak kıvrıklığı olur, hastalık genellikle daha hafif seyreder.

FD geni homozigot (FF) olduğunda: Şiddetli osteokondrodysplasia gelişir. Genellikle çok erken yaşta ağrılı eklem deformiteleri ve yürüyüş bozuklukları başlar.

Etkilenen hayvanlarda eklemlerde kıkırdak kalınlaşması, eklem kapsülünde fibrozis, kemik çıkıntıları (egzostoz) ve hareket kısıtlılığı görülür.

 Klinik Bulgular

Arka bacaklarda sertlik ve ağrılı yürüyüş (plantigrad postür).

Kuyrukta sertlik, ağrı ve hareket kısıtlılığı.

Topallama, isteksizlik, sıçramakta güçlük.

Bazı olgularda sakroiliak ve karpal bölgede anormal kemikleşme.

 Tanı Yöntemleri

Radyografi: Metafiz ve epifiz bölgelerinde kalınlaşma, eklem çevresinde yeni kemik oluşumu (osteofitler).

CT / MRI: Ağır olgularda sinir sıkışması ve spinal deformiteler değerlendirilebilir.

Genetik test (FD gen analizi): Irkın taşıyıcılığını ve hastalık şiddetini belirlemek için yapılabilir.

Tedavi ve Yönetim

Hastalığın kesin bir tedavisi yoktur, ancak semptomatik tedavi ile yaşam kalitesi artırılabilir.

Tedavi Yaklaşımı:

Ağrı yönetimi:

NSAID’ler (örneğin meloksikam)

Gabapentin (nöropatik ağrı için)

Ortopedik destek:

Egzersiz kısıtlaması, yumuşak yatak kullanımı.

Diyet takviyeleri:

Omega-3 yağ asitleri, glukozamin/kondroitin sülfat gibi eklem destekleri.

Cerrahi müdahale: Çok ileri deformasyonlarda nadiren osteotomi gerekebilir.

???? Üreme Önerisi

FF bireyler kesinlikle üretime sokulmamalıdır.

En ideali, kıvrık kulaklı (Ff) bireylerin sadece düz kulaklı (ff) bireylerle eşleştirilmesidir.

FD genini taşıyan kedilerde genetik danışmanlık önerilir.

Klinik Not:

Eğer Scottish Fold kedinizin yürüyüşünde sertlik, kuyruğunda hareket kısıtlılığı veya ağrıya bağlı davranış değişiklikleri varsa, erken dönemde ortopedik muayene ve radyolojik değerlendirme yapılmalıdır.

Marca Veteriner Polikliniği (Sefaköy / Küçükçekmece), bu tür ırka özgü hastalıkların tanı ve izleminde uzmanlaşmış kadrosuyla destek sunmaktadır.

???? Sonuç

Scottish Fold ırkı, sevimli kulak yapısıyla tanınsa da bu özelliği taşıyan gen, ciddi sağlık problemleri doğurabilir. Erken tanı ve genetik kontrol, hem kedinin yaşam kalitesi hem de etik üreme açısından kritik önemdedir.